Ontstaan van de Vredefeesten

De Vredefeesten hebben een lange geschiedenis. De aanleiding voor het ontstaan, was de herdenking van de bevrijding van de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog. De eerste editie van de Bevrijdingsfeesten, de toenmalige naam van het evenement, vond plaats in 1948.

Om te weten waarom ballons zo’n belangrijke rol spelen tijdens de feesten, moeten we even terug naar 1912, het jaar waarin de Aëro-Club van Sint-Nikolaas officieel opgericht werd. Tot Wereldoorlog I uitbrak, organiseerde deze club geregeld luchtreizen. Eén van de vaste tijdstippen waarop dat gebeurde, was de kermis van Sint-Niklaas. Tijdens Wereldoorlog I werden de ballons van de club opgeëist door het Belgische leger en was een viering onmogelijk, maar in 1919 werd de traditie weer opgepikt. Na Wereldoorlog II werd het ballonevenement verbonden aan de Bevrijdingsfeesten. Tijdens de editie van 1948 werd voor het eerst een landingswedstrijd georganiseerd en in 1949 kreeg deze wedstrijd al een internationaal karakter.

In 1973 besloot het Sint-Niklase stadsbestuur de Bevrijdingsfeesten om te dopen tot de Vredefeesten. Tijdens de editie van 1975 had het eerste Belgische Kampioenschap voor heteluchtballons plaats en een paar jaar later, in 1977, werd deze wedstrijd omgevormd tot een internationale landingswedstrijd. In 1981 doen de publiekslievelingen, de specialevormballons, hun intrede.

Vandaag de dag is het ballonfestival één van de belangrijkste ter wereld. Nergens anders ter wereld stijgen zoveel ballons op vanuit het centrum van een stad. Tientallen hetelucht- en specialevormballons, maar ook gasballons stijgen op vanop de Grote Markt.  Sinds de jaren 2000 zijn er ook demonstraties met telegeleide miniballons.

Op zondagvoormiddag staat de herdenking van de oorlogsslachtoffers op het programma, met een eredienst en een optocht met bezoeken aan de oorlogsmonumenten. Ook aan de soldatengraven op het kerkhof aan Tereken wordt een bloemenhulde gehouden.

In 1996 werd tijdens de Vredefeesten de eerste editie van de wereldmarkt georganiseerd, welke jaarlijks meer en meer uitdeinde en in 2005 uitgroeide tot het muziekfestival ‘Villa Pace’ met verschillende podia en diverse muziekgenres. Vrede, solidariteit, verdraagzaamheid en duurzaamheid zijn telkens de thema’s waarrond het festival werkt en zo vormt het de ideale inhoudelijke poot van de Vredefeesten. Het eerste weekend van september in Sint-Niklaas groeide in deze periode dus uit tot een heus volksfeest met een ruim en divers programma. Op Villa Pace stonden grote namen zoals Hooverphonic, Clouseau, Youssou N’Dour, Axelle Red en Milow, maar naast het hoofdpodium zijn er vooral ook kleine en minder kleine nichepodia met onder andere wereldmuziek, urban, hardere gitaren, house en zelfs klassieke muziek.

Ook het ballonfestival bleef groeien en genoot steeds meer aandacht van het publiek. Het bezoekersaantal van de Vredefeesten steeg zo regelmatig boven de 100.000 uit tijdens de recentere edities. In 2020 wordt het evenement voor de eerste keer ooit afgelast, als gevolg van de crisis rond het COVID-19 virus. Desondanks zullen erop verschillende locaties in de stad ballons opstijgen met 235 passagiers uit de hulpverleningssector, die de regio door de eerste piek van de coronacrisis heeft geholpen.